Konflikt rzepkowo-udowy (boczne przyparcie rzepki, kolano kinomana)

Co to jest? Nieprawidłowy tor ruchu rzepki powoduje trzeszczenie w stawie oraz ból podczas ruchu zginania i prostowania, nieleczone może powodować nawet zwyrodnienia stawu kolanowego.

Źródła powstawania konfliktu rzepkowo-udowego

Główną przyczyną zespół bocznego przyparcia rzepki są nieprawidłowości w zakresie mechaniki stawu rzepkowo - udowego. Na powstania dolegliwości wpływają czynniki anatomiczne, mięśniowe oraz wady postawy ciała. Jako przyczyny konfliktu rzepkowo - udowego uznaje się:

• brak równowagi mięśniowej w mięśniach obszernym bocznym i obszernym przyśrodkowym,
• dysfunkcje mięśnia czworogłowego,
• słabe mięśnie rotatory zewnętrzne stawu biodrowego.

Dolegliwości i objawy

Dolegliwości związane z syndromem bocznego przyparcia rzepki to

• ból, zwykle zlokalizowany w górno-bocznym brzegu rzepki, nasilający się podczas zginania i prostowania kolana oraz aktywności fizycznej,
• ból często ujawnia się również podczas długotrwałego siedzenia (kolano kinomana), ponieważ pozycja zgięcia stawu do około 90° zwiększa nacisk struktur wewnątrz stawu,
• charakterystyczną cechą są krepitacje, czyli „trzeszczenie” w stawie podczas jego ruchu.

Dolegliwości bólowe w kolanie często zostają szybko sklasyfikowane jako chondromalacja rzepki[1], co utrudnia prawidłową rehabilitację. Chondromalacja jest zmiana strukturalną, natomiast odpowiednio wcześnie zdiagnozowane boczne przyparcie rzepki może być całkowicie wyeliminowane poprzez odpowiednią zmianę wzorców ruchowych i poprawę balansu mięśniowego.

Diagnostyka

Do diagnostyki konfliktu rzepkowo- udowego wykorzystuje się:

• ocenę chodu ujawniającą płaskostopie statyczne, opadanie miednicy, przykurcz pasma biodrowo-piszczelowego, czy nadmierne nawracanie w stawie skokowo-goleniowym
• ocenę palpacyjną struktur stawu kolanowego,
• testy Obera: ¼ przysiadu (również jednonóż), ocena kąta Q, próba zbaczania rzepki.
• badania radiologiczne oraz rezonans magnetyczny.

Fizjoterapia w konlikcie rzepkowo- udowym

Głównym zadaniem fizjoterapii jest poprawa toru pracy rzepki (centralizacja) podczas ruchu kolana. Ma to na celu nie tylko likwidację objawów bólowych, ale także ochronę chrząstki stawowej rzepki przed uszkodzeniami i koniecznością interwencji chirurgicznej.

Podstawowymi sposobami pracy z osobą dotkniętą syndromem bocznego przyparcia-rzepki są:

• mobilizacja rzepki,
• masaż głęboki,
• ćwiczenia wyrównujące pracę mięśni: zwiększenie siły mięśni rotatorów zewnętrznych stawu biodrowego, rozluźnianie pasma biodrowo- piszczelowego, zwiększenie równowagi w pracy mięśnia czworogłowego,
• poprawa propriocepcji i wzorca chodu, przysiadu itp.
• do poprawy mechaniki ruchu rzepki stosuje się również taping (kinesio oraz sztywny).

Jeśli dolegliwości bólowe są nasilone można dodatkowo zastosować zabiegi z zakresu fizykoterapii takie jak: krioterapia, laseroterapia, magnetoterapia, sonoterapia oraz elektroterapia.

Najważniejszym elementem rehabilitacji jest edukacja osoby dotkniętej konfliktem rzepkowo- udowym, mająca na celu profilaktykę nawrotów dolegliwości.

 

Bibliografia:

1. Leczenie zachowawcze zespołu bocznego przyparcia rzepki - Katarzyna Strojek, Katarzyna Kortas, Agnieszka Radzimińska, Magdalena Weber-Rajek, Hanna Styczyńska, Walery Żukow Journal of education, Health and Sport, 2016
2. Patellofemoral pain in athletes - Wolf Petersen, Ingo Rembitzki, and Christian Liebau, Open Access J Sports Med. 2017; 8: 143–154.
3. Patellofemoral pain syndrome Wolf Petersen, Andree Ellermann, Andreas Gösele-Koppenburg, Raymond Best, Ingo Volker Rembitzki, Gerd-Peter Brüggemann, and Christian Liebau Knee Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2014; 22(10): 2264–2274
4. Effects of Kinesio Taping versus McConnell Taping for Patellofemoral Pain Syndrome: A Systematic Review and Meta-Analysis Wen-Dien Chang,Fu-Chen Chen, Chia-Lun Lee, Hung-Yu Lin, and Ping-Tung Lai   Evid Based Complement Alternat Med. 2015;
5. Short-Term Effects of Patellar Kinesio Taping on Pain and Hop Function in Patients With Patellofemoral Pain Syndrome - Scott R. Freedman, Lori Thein Brody, Rosenthal, and Justin C. Wise, Sports Health. 2014 Jul; 6(4): 294–300

 

[1] Chondromalacja charakteryzuje się zmianami w strukturze tkanki, które w konflikcie rzepkowo- udowym nie muszą występować – więcej informacji o chondromalacji dostępne TUTAJ