Łokieć tenisisty

Kto jest narażony na kontuzję i jak ona powstaje?

Łokieć tenisisty to najczęstsza diagnoza dolegliwości w obszarze stawu łokciowego. Wbrew nazwie nie jest to przypadłość zarezerwowana dla osób spędzających całe dnie na korcie tenisowym. Czynnikiem wywołującym dolegliwości są powtarzające się ruchy zgięcia grzbietowego nadgarstka lub długotrwałe utrzymywanie tej pozycji, a obciążenie w trakcie wykonywania tych czynności może wzmagać powstawanie kontuzji. Dlatego, sytuacja taka często występuje u mechaników, malarzy, kucharzy, stomatologów, stolarzy, a także pracowników biurowych którzy przez długi czas utrzymują ręce nad klawiaturą.

Łokieć tenisisty należy do grupy entezopatii, co w uproszczeniu oznacza, że jest zmianą wynikającą z przeciążenia (sumujące się mikrourazy), zlokalizowaną w okolicy przyczepu ścięgna do kości. W tej przypadłości zmiany strukturalne mogą dotknąć ścięgna: prostownika nadgarstka krótkiego, prostownika nadgarstka długiego, prostownika łokciowego nadgarstka, prostownika palców.

Jakie są objawy?

Najczęstszym objawem występowania łokcia tenisisty jest ból, zwykle zlokalizowany w okolicy nadkłykcia bocznego kości ramiennej (nad ścięgnem prostowników). Jeśli choroba jest w fazie zapalnej, może również występować ocieplenie i obrzęk tej okolicy. Nieleczone dolegliwości mogą ustępować samoistnie, jednak zmiany w strukturze tkanek prawdopodobnie będą prowadzić do ich nawracania, a także do zwyrodnienia stawów.

Jak zdiagnozować łokieć tenisisty?

Diagnoza opiera się na wywiadzie i badaniu fizykalnym, warto zwracać uwagę na zróżnicowanie objawów mogących pochodzić z odcinka szyjnego kręgosłupa lub nerwu promieniowego. Palpacja okolicy łokcia, przedramienia i nadgarstka ujawnia zwykle tkliwość okolicy przyczepów prostowników. Dodatkowe testy pomocne w diagnozie to test Cozena oraz test Milla.

Fizjoterapia i rehabilitacja

Fizjoterapia dobierana jest w zależności od wyniku badania i nasilenia dolegliwości bólowych. W fazie stanu zapalnego ważne jest działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne (terapia zimnem, leki przeciwzapalne, laser). Po ustąpieniu objawów stanu zapalnego następuje faza właściwej terapii łokcia tenisisty. Najczęściej stosowaną techniką jest masaż poprzeczny w dokładnej lokalizacji (przez odczuwany ból dość łatwo jest ją ustalić). Technika ta nie jest bezbolesna dla pacjenta, jednak jej stosowanie jest zalecane ze względu na bardzo dużą skuteczność. Można również wykonać techniki mobilizacyjne oraz masaż funkcyjny prostowników nadgarstka. Elastyczność tkanek zwiększa także stretching lub PIR (poizometryczna relaksacja mięśni).

Ćwiczenia zapobiegające nawrotom kontuzji

Poza pracą manualną i rozciąganiem tkanek istotne jest również wzmocnienie mięśni, a ponieważ łokieć tenisisty jest uszkodzeniem ścięgna, najlepiej w tym przypadku sprawdza się program ćwiczeń ekscentrycznych.

• Podczas wykonywania ćwiczeń powinien być odczuwany lekki dyskomfort (ból!).
• Ćwiczenia powinny być wykonywane codziennie, dokładny program zleci po konsultacji fizjoterapeuta.
• Dobre rezultaty osiągane są również poprzez stosowanie fali uderzeniowej.
• Ze względu na to, że nadgarstek i łokieć są intensywnie używane w codziennych czynnościach i trudno wyeliminować ich aktywność, warto zastosować aplikację kinesiotapingu, aby odciążyć tkanki pomiędzy kolejnymi wizytami u fizjoterapeuty (przykładowy sposób oklejenia znajdziecie tutaj)

Co oprócz ćwiczeń i terapii wzmacniających?

Jako element leczenia stosuje się również iniekcje z osocza bogatopłytkowego, lub iniekcje sterydowe. Osocze uzyskiwane z krwi pacjenta jest wstrzykiwane w miejsce uszkodzenia, aby przywrócić prawidłową budowę tkanek i zapobiegać ich degeneracji. Skutkiem iniekcji sterydowej natomiast jest jedynie zniesienie dolegliwości bólowych i zapalnych, a nie leczenie właściwego uszkodzenia tkanek.

Edukacja jako podstawa zapobiegania dolegliwościom

Podczas całego procesu rehabilitacji istotna jest edukacja pacjenta w zakresie modyfikacji i poprawy ergonomii dotychczasowej aktywności zawodowej lub sportowej. Stosunkowo łatwo jest zaobserwować czynności, które powinny zostać (przynajmniej czasowo) wyeliminowane, ponieważ będą one powodowały zwiększanie dolegliwości. Leczenie powinno przynieść efekty po kilku tygodniach, jest to zmienne w zależności od nasilenia dolegliwości, stopnia uszkodzeń itp.

Jeśli leczenie zachowawcze nie przynosi efektów należy rozważyć leczenie operacyjne, jednak ono też nie zawsze przynosi zadowalające rezultaty.

1. Lateral Elbow Tendinopathy – Development of a Pathophysiology- Based Treatment Algorithm - Gev Bhabra, Allan Wang, Jay R. Ebert, Peter Edwards, Monica Zheng, Ming H. Zheng; Orthop J Sports Med. 2016 Nov; 4(11)
2. Lateral elbow tenfinopathy: Evidence of physiotherapy management – Stasonmppoulos Dimitrios; World J Orthop. 2016 Aug 18; 7(8): 463-466
3. Tennis Elbow (Lateral Epicondylitis - Benjamin K. Buchanan1; James Hughes; 2017
4. Zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej – diagnostyka i rehabilitacja – Anna Świtoń, Justyna Kruszyna; Rehabilitacja w praktyce 2017, nr 1, s. 47-51