Zapalenie rozcięgna podeszwowego - ból pięty

Zapalenie rozcięgna podeszwowego - ból pięty 

Zapalenie rozcięgna podeszwowego potocznie nazywane bólem pięty to powszechne schorzenie ortopedyczne, które pomimo uciążliwości jest dosyć łatwe do wyleczenia. 

Zapalenie rozcięgna podeszwowego jest rezultatem powtarzalnych mikrourazów, które prowadzą do zmian degeneracyjnych. Najwcześniej i najmocniej odczuwa się objawy w okolicy kości piętowej (w miejscu przyczepu rozcięgna), jednak wraz z rozwojem dolegliwości ból może obejmować praktycznie całą podeszwową część stopy. Czynnikami sprzyjającymi zapaleniu rozcięgna podeszwowego są:

- budowa anatomiczna (stopa płaska, stopa płasko- koślawa)

- słabe rozciągnięcie mięśni łydki

- źle dobrane obuwie

- zła biomechanika ruchu podczas chodu/ biegu

- praca wymagająca długotrwałego stania i pojawienie się bólu pięty. 

Zapalenie rozcięgna podeszwowego - Objawy i diagnostyka

Charakterystycznym objawem zapalenia rozcięgna podeszwowego jest ból w okolicy pięty (w okolicy przyśrodkowej) potocznie - ból pięty, często nasilenie objawów następuje po odpoczynku (ból podczas pierwszych kroków po wstaniu).

W okresie bez wyraźnych objawów w celu zdiagnozowania zapalenia rozcięgna podeszwowego przydatny jest test Windlass[1] . Choć diagnoza zapalenia rozcięgna podeszwowego może zostać postawiona na podstawie objawów i przeprowadzonych testów, warto wykonać również badanie USG, które może pokazać pogrubienie i obrzęk struktur pozwalając dokładniej określić stopień degeneracji tkanek. Zdjęcie rentgenowskie w diagnostyce tkanek miękkich jest raczej nieprzydatne, ale może potwierdzić lub wykluczyć współistnienie ostrogi piętowej. Jeśli mimo terapii objawy bólu pięty nie ustępują to warto rozważyć przeprowadzenie rezonansu magnetycznego, który najdokładniej zobrazuje wszystkie tkanki.

Przebieg zapalenia rozcięgna podeszwowego

Nazwa „zapalenie rozcięgna podeszwowego” pozostała po czasach, kiedy dolegliwość ta była traktowana jako chroniczny stan zapalny. Obecny stan wiedzy wskazuje, że stan zapalny występujący w początkowej fazie choroby ustępuje i zapalenie rozcięgna podeszwowego powinno być raczej traktowane jako zmiana degeneracyjna podobna do tepatii[2]. Przejście ze stanu zapalnego w stan chroniczny często jest błędnie interpretowane jako zakończenie choroby ze względu na remisję objawów. Nie jest to jednak prawda, ponieważ procesy degeneracyjne postępują nadal (pomimo ustąpienia dolegliwości bólowych) i zaniechanie leczenia może spowodować nawrót o zwiększonej sile, a także prowadzić do rozwoju ostrogi piętowej.

Rehabilitacja w terapii rozcięgna podeszwowego - ból pięty

W terapii rozcięgna podeszwowego należy rozróżnić dwa etapy:

- pierwszy, kiedy występuje aktywny stan zapalny. Na tym etapie najważniejszym zadaniem fizjoterapii jest zmniejszenie stanu zapalnego, dlatego polecane są wszelkie terapie przeciwbólowe (lokalne zimno, jeśli jest to konieczne, to leki przeciwzapalne itp)

- drugi, kiedy objawy stanu zapalnego ustępują, a proces degeneracji wkracza w fazę chroniczną. W tej fazie terapia nastawiona jest już na leczenie pierwotnej dolegliwości, często stosowaną terapią jest stretching samego rozcięgna, ale także mięśni łydki.

Ból pięty - masaż i rehabilitacja 

- W celu zmniejszenia objawów bólowych stosuje się masaż poprzeczny rozcięgna i/lub automasaż podeszwy stopy piłeczką do masażu. Pomocne w łagodzeniu objawów zapalenia rozcięgna podeszwowego mogą być wkładki ortopedyczne, które  odciążą struktury, pozwalając na ich regenerację.

- Warto do rehabilitacji wdrożyć również ćwiczenia na dysku sensomotorycznym w celu masażu podeszwy stopy, rozciągnięciu rozcięgna podeszwowego i pobudzenia krążenia krwi. 

- Rozmasuj rozcięgno podeszwowe rano, przed obciążeniem stopy - Użyj do tego jeżyka. Powtarzaj masaż zawsze po dłuższym okresie spoczynku. Dzięki tej metodzie złagodzisz ból podczas pierwszych kroków. 

Jeżeli objawy nie ustaną i nie odczuwasz reakcji na leczenie mniej inwazyjne, warto rozważyć jedną z najbardziej skutecznych obecnie terapii-falą uderzeniową

Bibliografia:

1. Plantar Fasciitis - Benjamin K. Buchanan; Donald Kushner
2. The effect of foot orthoses with forefoot cushioning or metatarsal pad on forefoot peak plantar pressure in running - Michaela Hähni, Anja Hirschmüller, Heiner Baur
3. Plantar fasciitis in athletes: diagnostic and treatment strategies. A systematic review - Federica Petraglia, Ileana Ramazzina, Cosimo Costantino
4. RISK FACTORS FOR PLANTAR FASCIITIS: A MATCHED CASE-CONTROL STUDY - RIDDLE, DANIEL L. PT, PHD; PULISIC, MATTHEW PT, OCS; PIDCOE, PETER PT, PHD; JOHNSON, ROBERT E. PHD
5. Inferior heel pain in soccer players: a retrospective study with a proposal for guidelines of treatment - Raoul Saggini,¹ Maurizio Migliorini,² Simona Maria Carmignano,³ Emilio Ancona,³ Chiara Russo, and Rosa Grazia Bellomo

[1] test Windlass - pasywne zgięcie grzbietowe palców stopy, które może być wykonywane bez obciążania stopy lub podczas stania na niej

[2] Tendinopatia to ogólna nazwa dolegliwości w ścięgnach mięśni.