Jura – jedyna taka w Polsce
Zapraszamy Was na wycieczkę na Wyżynę Krakowsko - Częstochowską. Znajduje się tutaj największy teren występowania otwartych piasków śródlądowych w Europie – Pustynia Błędowska, zajmująca teren około 33 km², zwana polską Saharą.
Polskie pustynie są w większości efektem działalności człowieka, wynikających z rozwoju przemysłu co zazwyczaj, poprzez zanieczyszczenie oraz degradację, negatywnie wpływa na środowisko naturalne. W XIII i XIV wieku na potrzeby rozwoju hut srebra i ołowiu, zlokalizowanych w okolicy pobliskich Olkusza i Kluczy, pozyskiwano intensywnie drewno poprzez wyrąb lasów wraz z całymi systemami korzeniowymi. Pozyskane drewno wykorzystywano do budowy szybów i sztolni oraz produkcji węgla drzewnego niezbędnego do przetwarzania rudy. Tereny pozbawione zalesienia, przez lata traktowane były wiatrami, zrywającymi połacie gruntu. Znajdujące się poniżej pokłady piasku odsłoniły się i stworzyły wyjątkowe miejsce na bezludziu, gdzie zamieszkały rzadkie gatunki roślin i zwierząt, których próżno szukać w innych częściach kraju.
Pustynia musi przestać istnieć!
Przez kilkaset lat Pustynia Błędowska istniała w niezmienionej formie. Dziczała ciesząc swoim unikatowym w tej części świata pustynnym charakterem. Co ciekawe, jeszcze na początku ubiegłego wieku można tu było obserwować takie zjawiska, jak fatamorgana oraz burze piaskowe. Wszystko zmieniło się w latach 60-tych XX w. W celu utrwalenia piasków lotnych, które zasypywały pola okolicznych rolników, podjęto działania mające na celu zalesienie piaszczystych terenów. Nasadzono sosnę oraz obcy gatunek sprowadzony z Azji – wierzbę ostrolistną. Pustynia zazieleniła się. Pustynia zaczęła znikać. Otrzeźwienie przyszło dopiero w drugiej dekadzie XXI w. W 2013 podjęto decyzję o uratowaniu tego co jeszcze zostało. Pustynia została zamknięta i rozpoczął się długi proces usuwania chwastów, krzewów, drzew oraz innej, niepustynnej roślinności. Niestety delikatny ekosystem został już naruszony, utrzymanie pustyni wymaga w tej chwili stałej interwencji człowieka.
Cieszmy się pustynią
Dzisiaj możemy bez problemu dostać się na teren Pustyni Błędowskiej. Wystarczy, że wybierzemy jeden z trzech obiektów, stanowiących zarówno miejsca widokowe, informacyjne oraz parkingowe.
Wzgórze Dąbrówka leży koło wsi Chechło. Z postawionej tam platformy widokowej roztacza się doskonała panorama na północną część Pustyni Błędowskiej. Przy punkcie widokowym stoi stary schron, gdyż obszar ten wykorzystywany był w XX wieku jako poligon wojskowy, wszystkiego dowiecie się z ustawionych na miejscu tablic, które doskonale streszczają historię tego miejsca.
Do punkt widokowego Róża Wiatrów przy Pustyni Błędowskiej prowadzi długa leśna droga, na końcu której znajduje się parking. Obok platformy widokowej stanął kompleks altan, podestów oraz molo, wszystko ustawione w kształcie róży wiatrów. Tutaj również możemy zapoznać się z informacjami o bogactwie przyrodniczym pustyni z tablic edukacyjnych. Ta cześć pustyni jest najgwarniejsza, w sezonie możemy tutaj skorzystać nawet z usług gastronomicznych oferowanych przez food trucki.
Wzgórze Czubatka to najlepsza panorama na pustynię. Widać jak na dłoni, zarówno jej północny, jak i południowy fragment. Aby dostać się do części piaszczystej, trzeba zejść ze wzgórza i udać się na spacer żółtym szlakiem przez pustynię. Na Czubatce znajduje się również wieża obserwacyjna, niestety nie udostępniana turystom, służy do wykrywania zagrożeń pożarowych.
Pustynia Błędowska to nie tylko cisza, spokój i przestrzeń to również poligon wojskowy. Pustynia Błędowska wykorzystywana jest przez wojsko od ponad 100 lat. Obecnie na północnej części pustyni, regularnie szkolą się spadochroniarze z 6. Brygady Powietrzno-Desantowej w Krakowie, odbywając ćwiczenia w zakresie desantu i pozorowanych akcji. Ćwiczenia w tym miejscu prowadzą również Wojska Obrony Terytorialnej.
Rowerem na pustynie
Wokół pustyni rozwija się sieć ścieżek rowerowych, dzięki czemu jeszcze łatwiej i przyjemniej dotrzemy w te okolice. Mowa o 45-kilometrowej trasie rowerowej, której część przebiegać będzie właśnie wschodnim skrajem Pustyni Błędowskiej. Budowa w toku, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby zawitać tam na jednośladzie już dziś. Leśnie ścieżki, umożliwiają dotrarcie do celu, przy okazji dając możliwość uprawiania sportu w pięknych okolicznościach przyrody.
